Blog

Is het boek Catan beter dan het spel?

Kan een spelontwerper een goed verhaal schrijven? Natuurlijk moet ik ‘ja’ zeggen. Dit neemt echter niet weg dat een bordspel ontwerpen en fictie schrijven twee verschillende vaardigheden zijn. Toen ik ontdekte dat Klaus Teuber, de bedenker van Catan, een boek had geschreven, werd ik nieuwsgierig. Ondanks meer dan 200 dagen op Duolingo, is mijn Duits nog niet geweldig. Ik dook dus in de Nederlandse vertaling van Xander Uitgevers.

Catan:
Het verhaal van drie broers

860 na Christus – De broers Thorolf, Yngvi en Digur halen zich een hoop problemen op de hals. Uiteraard is er maar één reden waarom: de liefde. In een poging om de oudste dochters van de wrede Vikinghoofdman Halldor te helpen ontsnappen, worden ze van het vasteland verbannen.

Waar moeten ze heen? Een ervaren scheepvaarder vertelt hen de mooiste verhalen over Catan, het land van de zon. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn, maar de broers zijn vastbesloten om het eiland te vinden en er een nieuw leven te beginnen. Hun avontuur stelt hen voor grote uitdagingen. Zal de missie om een nieuwe thuis ze verenigen, of juist uit elkaar drijven?

Het boek Catan: Game of Thrones zonder draken

Hoewel Catan, het spel, een absolute favoriet is voor families, lijkt het boek geschreven te zijn met een andere doelgroep in gedachten. Catan, het boek, is een historische roman die het leven van mensen probeert te beschrijven zoals het echt had kunnen zijn. Het verhaal speelt zich af in een tijd waarin vrijheid een recht is van de sterkste. Ongelijkheid, slavernij en verkrachting zijn volkomen normaal in deze harde wereld waar grondstoffen schaars zijn. Je moet dus wel wat brutaliteit kunnen verdragen. Hoewel het niet voortdurend op de voorgrond staat, is het wel steeds verweven in de beweegredenen van de personages.

Onverwachte bondgenoten

Gelukkig is het niet enkel kommer en kwel. Personages hebben elkaar nodig om te overleven en dat verbindt hen. Naast de broers, die hun leven voor elkaar zouden geven, ontstaan er onverwachte vriendschappen tussen de ontdekkingsreizigers. Ik vond het enorm boeiend om te lezen hoe het avontuur de personages verandert. Doordat ze noodgedwongen reizen met mensen uit verschillende culturen en geloofsgemeenschappen, worstelen ze met hoe hun nieuwe thuis eruit moet zien. Biedt Catan een kans om het anders te doen? Het verhaal laat zien hoe mooi mensen het elkaar kunnen maken als ze samenwerken, en tegelijkertijd hoeveel kwaad ze elkaar kunnen aandoen.

Lees een stukje uit Catan

Ben je benieuwd of het boek Catan wat voor jou is? Op de website van Bruna kun je een stukje lezen als voorproefje!

Voor wie is het boek Catan?

Je hoeft geen spellenliefhebber te zijn om het verhaal te waarderen. Heb je echter interesse in het leven van de Vikingen? Dan is het boek een absolute aanrader! Ik was voortdurend op zoek naar de inspiratie achter de spelmechanismen: zal de gemeenschap zich opsplitsen en verschillende grondstoffen bezitten?

Is de struikrover een factie of een individu? Ik weet niet of ik opgelucht of teleurgesteld was toen ik weinig antwoorden kreeg. Je voelt het thema zeker terugkomen, maar er zijn geen duidelijke parallellen te trekken. Daarom kun je het boek los van het spel lezen.

Is het boek beter dan het spel? Dat is appelen met peren vergelijken!

Ga ik deel 2 lezen?

Sommige zinnen waren naar mijn smaak iets te bloemrijk. Alhoewel, smaak… Ik vermoed dat het eerder te maken heeft met gewenning. In het Engels vind ik zulke taal prachtig, maar in het Nederlands klinkt het soms wat vreemd. Gelukkig blijft het geheel vlot lezen en is geen enkele scène overbodig. Alles wat er gebeurt is relevant voor het verhaal. Daardoor was ik steeds benieuwd naar het volgende stuk.

Het boek heeft een mooi afgesloten einde, maar Klaus Teuber laat voldoende open zodat ik nieuwsgierig ben naar meer. Dus ja, ik ben benieuwd hoe het verdergaat met de kolonisten van Catan. Het tweede deel zou verkrijgbaar zijn vanaf 20 juni 2024.

Catan:
De orde van de raaf

Deze samenvatting verklapt enkele gebeurtenissen uit het eerste deel.

Er zijn achttien jaren verstreken sinds de kolonisten arriveerden op het eiland Catan. Leider Thorolf regeert met harde hand vanuit de hoofdstad Boshaven. Er gaan geruchten rond over een georganiseerde opstand door de ‘onvrijen’, die samen ‘De orde van de raaf’ oprichten. Wanneer Thorolfs dochter Jora zich aansluit bij de Orde staat Thorolf voor een moeilijke beslissing: kiest hij voor macht of voor zijn familie?

Leuk om te weten

Klaus Teuber was al sinds zijn jeugd gefacineerd door de gevaarlijke ontdekkingsreizen van de vroegmiddeleeuwse Noren. Deze bekwame mannen en vrouwen voeren met hun schepen naar verre kusten om er zich te vestigen. Hij wilde een spel ontwerpen om in de huid van deze ontdekkingsreizigers te kruipen. In 1995 werd het spel De Kolonisten van Catan (tegenwoordig: Catan) uitgebracht bij Kosmos. Vele vertalingen, waaronder de Nederlandstalige bij 999 Games, volgden en Catan werd een enorm succes. Het spel wordt nog steeds geprezen als één van de eerste moderne bordspellen en als kennismaking met de hobby voor nieuwe spelers.

Het verhaal van de broers Thorolf, Yngvi en Digur is niet het eerste dat over Catan verscheen. Drie jaar na de eerste uitgave van De Kolonisten van Catan, kwam het idee van een Catan-roman. Het idee bleef helaas jarenlang in de kast liggen. In 2000 las hij een boek van de bekroonde Duitse historische romanschrijfster, Rebecca Gablé, genaamd “Das Lächeln der Fortuna” (De glimlach van het geluk), dat zich afspeelt tijdens de Honderdjarige Oorlog in Engeland. Halverwege het lezen van de roman was hij ervan overtuigd dat Rebecca Gablé de beste keuze was om de saga achter De Kolonisten van Catan te schrijven.

Teuber ontmoette Gable op de Frankfurter Buchmesse in 2000 en stelde zijn idee aan haar voor. Gable stemde toe, en de twee werkten samen aan het ontwikkelen van het verhaal. De roman werd in 2003 in Duitsland gepubliceerd. Hij werd vertaald naar het Engels en uitgebracht in Amerika in 2011. 

Gable en Teuber waren overeengekomen om een trilogie te maken, maar om verschillende redenen beëindigde Gable haar verhaal met het eerste deel, waardoor het verhaal van Catan onvoltooid bleef. Klaus Teuber bleef onbevredigd achter en besloot in 2019 zelf de pen on te nemen. De vraag is nu of het alsnog een trilogie wordt. Klaus Teuber overleed op 1 april 2023. Er zijn twee boeken onder zijn naam gepubliceerd. Het is onduidelijk of hij het derde deel op tijd heeft afgekregen.

Die Siedler von Catan

850 na Christus – Candamir en Osmund, twee goede vrienden, worden door rampspoed getroffen. Hun dorp Elasund wordt aangevallen door een volk uit een naburige regio. Deze aanvallers verbranden zoveel mogelijk mannen en nemen veel vrouwen als slaven mee. Onder de doden bevindt zich de vrouw van Osmund, Gisla.

De bevolking van Elasund wordt onrustig na slechte oogsten en schrale visvangsten. Er is nauwelijks genoeg voedsel om hen door de barre winter heen te helpen. Candamir, Osmund, en Osmund’s oom Olaf overwegen om hun vervloekte land achter te laten en op zoek te gaan naar een nieuw begin.

Catan: een verhalend spel dat nooit is geweest

Ik vraag me af of Catan ooit de eerste Legenden van Andor had kunnen zijn. Klaus Teuber is duidelijk vertrokken vanuit het thema, en het bordspel alleen was niet voldoende om zijn drang naar avontuur te bevredigen. Hij heeft tweemaal geprobeerd om een trilogie te schrijven. Stel je voor hoe het spel eruit had gezien als we de rollen van Thorolf, Yngvi en Digur hadden aangenomen, zoals in veel thematische spellen.

Of Catan hetzelfde succes zou hebben gehad, zullen we nooit weten. Ik weet wel één ding zeker: de eerste die tegen me zegt dat het thema in een eurogame niet relevant is, vertel ik graag over de vader van de moderne bordspellen: Klaus Teuber.

Meer lezen?

hoe schrijf je een goede beschrijving in twee zinnen?

Hoe schrijf je een goede beschrijving in twee zinnen?

schrijftips

Schrijftips nodig? De beste bronnen op een rij!

Samenwerken?

Ja graag! Stuur me een mailtje voor een vrijblijvend gesprek.

Je hoeft nog niets te beslissen, enkel of je koffie of thee wilt.